Review
Hỏi ĐápBệnh gout (hay còn gọi là thống phong) là tình trạng viêm khớp mãn tính do rối loạn chuyển hóa axit uric, gây đau nhức dữ dội và ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt thường ngày. Với người đang sống chung với bệnh lý này, chế độ ăn uống đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Vậy bị gút kiêng ăn gì và cần xây dựng thực đơn ra sao để hạn chế cơn đau? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu từ góc nhìn chuyên gia.
Bệnh gút là gì và liên quan thế nào đến chế độ ăn?
Bệnh gútlà một dạng viêm khớp do rối loạn chuyển hóa axit uric trong cơ thể. Khi nồng độ axit uric tăng cao, các tinh thể urat hình thành và lắng đọng tại khớp, gây viêm, sưng, đau dữ dội. Nguyên nhân phổ biến nhất là do cơ thể hấp thụ quá nhiều purin – một chất có trong nhiều loại thực phẩm.
Theo các chuyên gia, một chế độ ăn phù hợp cho người bị gout có thể giúp kiểm soát tốt lượng axit uric trong máu, từ đó giảm thiểu nguy cơ tái phát bệnh và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.
Bệnh nhân gút nên tránh thực phẩm nào?
Thực phẩm chứa purin cao – “thủ phạm” làm tăng axit uric
Nếu bạn đang thắc mắc bị bệnh gút nên kiêng gì, thì các thực phẩm chứa nhiều purin là nhóm đầu tiên cần loại bỏ hoặc hạn chế:
- Thịt đỏ và nội tạng động vật: Bò, dê, cừu, gan, tim, thận – chứa hàm lượng purin rất cao.
- Hải sản vỏ cứng: Tôm, cua, sò, ngao – vừa giàu purin vừa khó tiêu hóa.
- Một số loại cá: Cá trích, cá mòi, cá cơm – dễ làm tăng axit uric nhanh chóng.
Những loại thực phẩm này kích thích sản sinh axit uric nội sinh, khiến bệnh nặng thêm.
Rượu bia và đồ uống có cồn – kẻ thù của khớp xương
Không chỉ gây hại gan, bia và rượu còn ảnh hưởng lớn đến khả năng đào thải axit uric qua thận. Đặc biệt, bia chứa nhiều purin từ men bia. Vì thế, người bị gout cần tuyệt đối tránh rượu bia để phòng ngừa cơn gút cấp.
Thực phẩm chế biến sẵn – gây tích tụ độc tố trong cơ thể
Các món ăn nhanh như xúc xích, thịt xông khói, mì gói, thực phẩm đóng hộp thường chứa natri cao và chất bảo quản. Những chất này làm rối loạn chuyển hóa, gián tiếp tăng nguy cơ tái phát bệnh.
Những thực phẩm nên hạn chế với người mắc bệnh thống phong
Một số loại đậu, rau xanh chứa purin trung bình
Không phải loại thực vật nào cũng an toàn. Một vài loại như:
- Đậu lăng, đậu xanh, đậu nành
- Rau bina, măng tây, nấm
Tuy có lợi cho sức khỏe, nhưng nếu ăn quá nhiều sẽ ảnh hưởng đến người bị bệnh gout do chúng vẫn chứa purin ở mức vừa phải.
Đồ ngọt, nước giải khát có đường – tăng tổng hợp purin
Fructose trong nước ngọt có ga, bánh kẹo là nguyên nhân gián tiếp làm tăng nồng độ axit uric. Vì vậy, người bệnh gút nên hạn chế đồ ngọt và các loại nước uống có đường công nghiệp.
Bị gút nên ăn gì để hỗ trợ điều trị?
Tăng cường thực phẩm giàu chất xơ, rau củ quả ít purin
Các loại rau củ như cải xanh, dưa leo, bí đỏ, cà rốt giúp trung hòa axit uric và hỗ trợ thải độc. Đồng thời, thực phẩm giàu chất xơ cũng thúc đẩy tiêu hóa và hỗ trợ kiểm soát cân nặng.
Uống nhiều nước mỗi ngày để tăng đào thải axit uric
Tối thiểu 2 – 2.5 lít nước lọc mỗi ngày là khuyến cáo cho người mắc bệnh thống phong. Nước giúp thận làm việc hiệu quả hơn, hỗ trợ loại bỏ axit uric qua nước tiểu.
Ưu tiên protein ít purin – lựa chọn thay thế an toàn
Người bị bệnh gout nên sử dụng các nguồn đạm lành mạnh như:
- Trứng gà, sữa ít béo
- Đậu phụ (ở mức vừa phải)
- Thịt ức gà, cá trắng (cá basa, cá quả)
Những loại thực phẩm này ít purin, ít gây kích hoạt cơn đau khớp.
Người bị gout không nên ăn gì và nên ăn gì?
Những lưu ý quan trọng khi xây dựng chế độ ăn cho người bị bệnh gút
- Giữ cân nặng ổn định, tránh béo phì – yếu tố làm tăng nặng bệnh.
- Hạn chế ăn khuya, ăn nhiều đạm vào buổi tối, tránh tích tụ axit uric khi nghỉ ngơi.
- Tập thể dục nhẹ nhàng như yoga, đi bộ giúp lưu thông máu, giảm viêm khớp.
- Theo dõi chỉ số axit uric định kỳ và tuân thủ chỉ định điều trị của bác sĩ chuyên khoa.
Chuyên gia nói gì về thực đơn cho người mắc bệnh gout?
Theo bác sĩ CKII Trần Quang Hưng – Bệnh viện Nội tiết Trung ương:
“Việc loại bỏ các thực phẩm giàu purin, kết hợp chế độ sinh hoạt lành mạnh và tuân thủ điều trị có thể giảm tới 70% nguy cơ tái phát cơn gút. Chế độ ăn đóng vai trò nền tảng trong kiểm soát bệnh lâu dài.”
Kết luận
Việc hiểu rõ bị gút kiêng ăn gì, kết hợp với lựa chọn thực phẩm đúng cách, là giải pháp bền vững giúp người bệnh giảm đau, phòng tái phát và tránh biến chứng nghiêm trọng. Hãy lắng nghe cơ thể, duy trì lối sống lành mạnh và tuân theo hướng dẫn chuyên môn để đồng hành lâu dài với bệnh lý này một cách nhẹ nhàng nhất.
