Căng thẳng (stress) là phản ứng tự nhiên khi con người đối mặt với áp lực. Tuy nhiên, nếu để tình trạng này kéo dài, cơ thể sẽ dần bị bào mòn cả về thể chất lẫn tinh thần. Phụ nữ – với đặc điểm sinh lý, nội tiết và vai trò xã hội đặc thù – lại càng dễ bị ảnh hưởng tiêu cực hơn. Vậy phụ nữ căng thẳng dễ mắc bệnh gì? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ các bệnh lý phổ biến do stress gây ra và cách phòng tránh hiệu quả.
- Suy giảm nội tiết tố nữ: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách cải thiện hiệu quả
- Kinh nguyệt không đều: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị hiệu quả
- Rối loạn tâm lý là gì? Hiểu đúng để nhận diện và điều trị hiệu quả
1. Rối loạn nội tiết tố
Căng thẳng kéo dài làm tăng hormone cortisol – “hormone stress”, gây rối loạn vùng dưới đồi, tuyến yên và buồng trứng. Đây là hệ trục quan trọng điều phối nội tiết nữ.
Biểu hiện thường gặp:
- Kinh nguyệt không đều, rong kinh hoặc mất kinh
- Mụn nội tiết, sạm da, tóc rụng
- Khô âm đạo, giảm ham muốn
- Tăng cân không kiểm soát
Tác hại lâu dài: Mất cân bằng nội tiết kéo dài có thể gây hội chứng buồng trứng đa nang, vô sinh, lão hóa sớm và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe sinh sản.
2. Rối loạn lo âu và trầm cảm
Phụ nữ có xu hướng nhạy cảm và dễ bị tổn thương tâm lý hơn nam giới. Stress kéo dài làm suy giảm serotonin – chất dẫn truyền thần kinh kiểm soát tâm trạng.
Ảnh hưởng đến tình trạng sức khỏe tâm thần
Biểu hiện điển hình:
- Luôn cảm thấy mệt mỏi, lo lắng, mất tập trung
- Khó ngủ, mất ngủ triền miên
- Cảm giác chán nản, mất hứng thú với cuộc sống
Hệ quả nghiêm trọng: Rối loạn lo âu nếu không được điều trị có thể tiến triển thành trầm cảm nặng, làm giảm chất lượng cuộc sống và ảnh hưởng tới các mối quan hệ gia đình, công việc.
3. Bệnh tim mạch
Stress làm tăng nhịp tim, huyết áp và co mạch máu, lâu dài gây tổn thương thành mạch, hình thành mảng xơ vữa.
Tình trạng tim mạch bất thường
Các bệnh thường gặp:
- Tăng huyết áp
- Rối loạn nhịp tim
- Đau thắt ngực, thiếu máu cơ tim
Phụ nữ sau tuổi 35, đặc biệt là sau mãn kinh, có nguy cơ mắc bệnh tim mạch liên quan đến stress cao hơn do nồng độ estrogen suy giảm – hormone giúp bảo vệ mạch máu.
4. Hội chứng ruột kích thích và các bệnh tiêu hóa
Dưới tác động của stress, hệ thần kinh ruột bị ảnh hưởng mạnh mẽ, làm rối loạn co bóp dạ dày, ruột.
Hội chứng ruột kích thích
Triệu chứng phổ biến:
- Đau bụng, đầy hơi, khó tiêu
- Táo bón xen kẽ tiêu chảy
- Buồn nôn, ăn không ngon
Nhiều phụ nữ mắc hội chứng ruột kích thích (IBS) nhưng thường chủ quan, dễ nhầm với rối loạn tiêu hóa thông thường.
5. Bệnh da liễu
Căng thẳng thần kinh ảnh hưởng đến hệ miễn dịch, làm tăng tình trạng viêm và mất cân bằng hormone – nguyên nhân chính gây ra nhiều bệnh da liễu.
Căng thẳng làm yếu miễn dịch, rối loạn hormone và gây viêm da.
Biểu hiện thường gặp:
- Mụn trứng cá, mụn viêm lan rộng
- Da sạm màu, dễ kích ứng
- Vảy nến, viêm da cơ địa tái phát
Da được xem là “tấm gương phản chiếu” sức khỏe tinh thần. Do đó, khi stress kéo dài, da sẽ là cơ quan thể hiện rõ nhất những tổn thương bên trong.
6. Suy giảm miễn dịch
Stress mạn tính làm hệ miễn dịch suy yếu, khiến cơ thể dễ mắc các bệnh truyền nhiễm, cảm cúm, viêm nhiễm phụ khoa hoặc lâu lành vết thương.
Stress kéo dài làm suy giảm miễn dịch, dễ gây nhiễm bệnh, viêm phụ khoa.
Phụ nữ dễ gặp phải:
- Viêm âm đạo do nấm hoặc vi khuẩn
- Mắc cảm cúm, sốt nhẹ kéo dài
- Dị ứng da, mẩn ngứa không rõ nguyên nhân
Làm thế nào để giảm stress và phòng bệnh hiệu quả?
1. Cân bằng giữa công việc và cuộc sống
- Phân bổ thời gian hợp lý, ưu tiên những việc thực sự quan trọng
- Tránh làm việc quá sức, học cách nói “không” khi cần thiết
2. Rèn luyện thể chất đều đặn
- Dành 30 phút mỗi ngày để đi bộ, tập yoga, bơi lội hoặc nhảy nhẹ
- Vận động giúp sản sinh endorphin – “hormone hạnh phúc” giảm căng thẳng hiệu quả
3. Ăn uống lành mạnh, đủ chất
- Tăng cường rau xanh, hoa quả tươi, thực phẩm giàu omega-3, vitamin B, magie
- Hạn chế đường, rượu, caffeine và thực phẩm chế biến sẵn
Ngủ đủ, tập thể dục và giữ tinh thần tích cực giúp giảm stress, tăng đề kháng.
4. Giấc ngủ chất lượng
- Ngủ đúng giờ, tránh dùng điện thoại trước khi ngủ
- Tạo không gian ngủ yên tĩnh, nhiệt độ phù hợp, ánh sáng nhẹ nhàng
5. Thiền và kỹ thuật hít thở sâu
- Dành vài phút mỗi ngày để thiền định, tập trung vào hơi thở
- Giúp làm dịu hệ thần kinh, ổn định cảm xúc và nâng cao sự tỉnh táo
Gợi ý sản phẩm hỗ trợ cải thiện stress cho phụ nữ
- Viên uống giảm căng thẳng Swisse Ultiboost Stress Relief
- Thảo dược bổ sung nội tiết tố nữ Blackmores Evening Primrose Oil
- Tinh dầu hoa oải hương – hỗ trợ thư giãn, ngủ sâu hơn
Lưu ý: Nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Lời kết
Phụ nữ căng thẳng dễ mắc bệnh gì? – Câu trả lời là rất nhiều, từ rối loạn nội tiết, tiêu hóa, tâm lý đến da liễu và tim mạch. Điều quan trọng là bạn cần chủ động chăm sóc sức khỏe tinh thần, không nên coi nhẹ stress như một phần tất yếu của cuộc sống. Chỉ khi tinh thần khỏe mạnh, cơ thể mới thật sự khỏe mạnh. Hãy lắng nghe cơ thể bạn, yêu thương chính mình và đừng ngại tìm sự trợ giúp khi cần thiết.
