Rối loạn kinh nguyệt là tình trạng phổ biến ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe thể chất, tinh thần và khả năng sinh sản. Việc hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu và phương pháp điều trị sẽ giúp chị em kiểm soát tốt chu kỳ kinh nguyệt, phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm về sau.
Rối loạn kinh nguyệt là gì?
Là sự thay đổi bất thường trong chu kỳ hành kinh về thời gian, lượng máu, màu sắc máu kinh hoặc các triệu chứng kèm theo. Chu kỳ kinh nguyệt bình thường thường dao động từ 21–35 ngày, với thời gian hành kinh kéo dài từ 3–7 ngày.
Tình trạng này có thể xảy ra ở nhiều độ tuổi khác nhau, đặc biệt phổ biến ở tuổi dậy thì, phụ nữ sau sinh và giai đoạn tiền mãn kinh.
Nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt
Có nhiều yếu tố gây rối loạn kinh nguyệt, bao gồm cả nguyên nhân sinh lý và bệnh lý.
1. Nguyên nhân sinh lý
- Căng thẳng kéo dài: Áp lực công việc, học tập hoặc mâu thuẫn gia đình có thể ảnh hưởng đến hoạt động của vùng dưới đồi – trung tâm điều tiết hormone nữ.
- Thay đổi cân nặng đột ngột: Giảm cân quá nhanh hoặc béo phì đều gây mất cân bằng nội tiết.
- Chế độ ăn uống thiếu chất: Thiếu sắt, kẽm, vitamin B6, E… ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt.
- Tác động từ thuốc: Một số loại thuốc tránh thai, thuốc điều trị tâm thần hoặc steroid có thể làm thay đổi chu kỳ.
2. Nguyên nhân bệnh lý
- Buồng trứng đa nang (PCOS): Một trong những nguyên nhân phổ biến gây rối loạn kinh nguyệt kèm theo mụn, rậm lông và khó mang thai.
- Lạc nội mạc tử cung: Gây đau bụng dữ dội, chảy máu nhiều và ảnh hưởng khả năng sinh sản.
- Rối loạn tuyến giáp: Cường hoặc suy giáp đều ảnh hưởng đến kinh nguyệt.
- U xơ tử cung, polyp tử cung: Làm thay đổi lượng máu kinh, gây rong kinh kéo dài.
Dấu hiệu nhận biết rối loạn kinh nguyệt
Dưới đây là những biểu hiện thường gặp khi bị rối loạn kinh nguyệt:
1. Chu kỳ kinh không đều
- Kinh đến quá sớm (dưới 21 ngày) hoặc quá trễ (trên 35 ngày).
- Mỗi tháng kinh đến khác nhau, không theo chu kỳ ổn định.
2. Lượng máu kinh bất thường
- Ra máu quá nhiều, phải thay băng liên tục mỗi 1–2 giờ.
- Ra máu ít, nhỏ giọt hoặc chỉ kéo dài 1–2 ngày.
3. Màu sắc máu kinh lạ
- Máu có màu đen, nâu sẫm hoặc đỏ tươi kèm mùi hôi bất thường.
4. Đau bụng kinh nghiêm trọng
- Đau quặn thắt, không giảm dù dùng thuốc hoặc nghỉ ngơi.
- Đau lan xuống lưng, đùi và kèm theo buồn nôn, tiêu chảy.
5. Vô kinh hoặc rong kinh
- Mất kinh nhiều tháng liên tục (không mang thai).
- Kinh nguyệt kéo dài trên 7 ngày.
Rối loạn kinh nguyệt có nguy hiểm không?
Nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như:
- Khó thụ thai hoặc vô sinh: Do rụng trứng không đều hoặc không rụng trứng.
- Thiếu máu: Nếu chảy máu kéo dài gây mệt mỏi, chóng mặt, suy nhược.
- Tăng nguy cơ ung thư nội mạc tử cung: Đặc biệt ở người rong kinh kéo dài hoặc không rụng trứng.
Cách điều trị rối loạn kinh nguyệt như thế nào?
Phương pháp điều trị rối loạn kinh nguyệt
Tùy theo nguyên nhân và tình trạng cụ thể, phương pháp điều trị có thể bao gồm:
1. Điều chỉnh lối sống
- Giữ tinh thần thoải mái: Thiền, yoga hoặc nghỉ ngơi hợp lý.
- Tập luyện thể dục đều đặn: Giúp cơ thể cân bằng nội tiết tố.
- Ăn uống lành mạnh: Bổ sung thực phẩm giàu sắt, kẽm, omega-3 và vitamin nhóm B.
2. Sử dụng thuốc
- Thuốc nội tiết: Dùng estrogen hoặc progesterone để điều hòa chu kỳ.
- Thuốc tránh thai: Giúp ổn định hormone, điều hòa kinh nguyệt.
- Thuốc điều trị bệnh lý nền: Như tuyến giáp, PCOS, u xơ tử cung…
Lưu ý: Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc nếu chưa có chỉ định từ bác sĩ.
3. Trị liệu theo y học cổ truyền
- Uống thảo dược như ích mẫu, ngải cứu, đương quy…
- Sử dụng châm cứu, bấm huyệt để điều hòa khí huyết.
4. Phẫu thuật (nếu có chỉ định)
Áp dụng với các trường hợp có u xơ tử cung lớn, polyp tử cung, lạc nội mạc tử cung giai đoạn nặng.
Bác sĩ tư vấn cách điều trị rối loạn kinh nguyệt
Khi nào nên đi khám bác sĩ?
Chị em nên đi khám ngay khi có các dấu hiệu:
- Kinh nguyệt không đều kéo dài trên 3 tháng.
- Đau bụng dữ dội, chảy máu kinh quá nhiều.
- Vô kinh không rõ nguyên nhân.
- Có ý định sinh con nhưng khó thụ thai.
Kết luận
Rối loạn kinh nguyệt không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống mà còn là dấu hiệu cảnh báo những vấn đề tiềm ẩn về sức khỏe sinh sản. Việc chủ động nhận biết dấu hiệu sớm, kết hợp với chế độ sinh hoạt lành mạnh và thăm khám định kỳ sẽ giúp chị em kiểm soát tốt tình trạng này và duy trì một chu kỳ kinh nguyệt ổn định, khỏe mạnh.
